Lluriga

Una lluriga o xoril ye un furacu o túnel qu'un animal escava nel suelu col fin de crear un espaciu afayadizu p'habitar o abellugase temporalmente. Les llurigues apurren al animal protección contra los depredadores y les inclemencies del tiempu. Hai una amplia variedá d'animales que constrúin o usen llurigues.

Munchos mamíferos escaven llurigues, especialmente los insectívoros, como'l topu, los royedores, como la taltuza y la marmota y los lagomorfos, como'l coneyu. Envalórase qu'una sola lluriga de marmota ocupa un metro cúbicu, y mueve 320 kilogramos de tierra.

Inclusive los carnívoros, como les suricatas y los aguarones canguru, constrúin llurigues.

Hai tamién pexes, anfibios, reptiles y aves qu'escaven llurigues, lo mesmo que numberosos invertebraos, como insectos, arañes, oricios, amasueles y viérbenes.

Les llurigues pueden construyise nuna gran variedá de llugares. Los aguarones canguru constrúin nel sable finu; les termites, na madera; dellos oricios y amasueles, na roca. Igualmente dientro de los distintos tipos de llurigues destaca les castoreres, creaes polos castores.

Tamién tienen distintos graos de complexidá: dende un simple tubu d'unos pocos centímetros de llargor, hasta una complexa rede de túneles y cámares interconectaes, de cientos de metros, como delles coneyeres.